استرس واکنشی است که در فرد در اثر حضور عامل دیگری به وجود میآید و قوای فرد را برای روبهرو شدن با آن بسیج میکند و ارگانیزم (یا موجود زنده) حالت آمادهباش پیدا میکند. تغییر شغل، نقل مکان به یک شهر جدید، ازدواج، مرگ نزدیکان و وجود یک بیماری با اهمیت در خانواده از جمله عوامل بیرونی رهاسازی فشارعصبی هستند. استرس می تواند در موارد خاص هیجان انگیز باشد و همچنین می تواند محرک و مفید باشد. با این حال استرس دشمن عمومی شماره یک برای سلامتی ما می باشد و به وضوح به بیماریهای زیر مرتبط می باشد:
استرس همچنین مقاومت و عملکرد سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری های شایع مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا را کاهش می دهد. و در پیشرفت برخی سرطان ها نقش دارد. استرس باعث می شود ما بیشتر از سن خود به نظر برسیم. و باعث تشدید اختلالات روانی و عاطفی می شود.
در نظر بگرید که شما در مقابل جانور درنده ای گیر کرده اید که می خواهد به شما حمله کند و از شما به عنوان یک وعده غذایی استفاده کند. در چنین حالتی باید واکنش سریع انجام داده و از محدوده خطر فرار کنید. اگرچه امروزه امکان خورده شدن توسط یک جانور وحشی تا حد زیادی کاهش یافته است، اما هنوز بدن در موقعیت های استرس زا واکنش نشان می دهد. مثلا زمانی که در ترافیک هستید یا در محل کارتان با رئیس تان مجادله می کنید.
کم حوصلگی، سردرد، تغییر ضربان قلب، خستگی جسمی، خشم و پرخاشگری، بی خوابی، فشار در سینه، اختلال گوارشی، سوزش معده، عرق کردن، خشکی دهان، بیاشتهایی، داغ شدن و یا سرد شدن بدن، غمگینی، لرزش بدن، میل به سیگار، از دست دادن تمرکز، احساس سرگیجه، تغییر تنفس، تکرر ادرار، کم شدن حافظه، دردهای بدنی پراکنده، آه کشیدن، تمایل به تنهایی، آشفتگی، التهاب، سرخ شدن پوست صورت و...
زمانی که به ما استرس وارد می شود بدن فورا واکنش نشان می دهد. در اینجا برخی از چیزهایی که اتفاق می افتند عبارتند از :
حتی بی اهمیت ترین اتفاقات نیز می توانند باعث ایجاد یک حالت اضطراب و تنش عصبی در بدن ما شوند. به همین دلیل باعث می شود که کل سیستم جسمی و روحی ما به تدریج انرژی خود را از دست دهد. قلب به طور مداوم و به سرعت درحال تپیدن است و آدرنالین هم سریع وارد جریان خون می شود و باعث می شود که عضلات بدن متشنج شده و رگ های خونی تنگ تر شده و فشار زیادی به آنها وارد شود. به همین دلیل استرس زیاد باعث می شود که به سادگی بیمار شویم و در بعضی مواقع می تواند کشنده باشد.
بعضی از ورزش های شرقی مانند یوگا، چی گونگ و تای چی باعث می شود که بتوانیم به اعصاب خود مسلط شویم و استرس خود را کنترل کنیم. از تای چی و برخی از انواع از چی گونگ به عنوان حرکت مدیتیشن استفاده کنیم. یکی از ملزومات کلیدی برای مدیتیشن و یوگا این است که به آرامی و منظم نفس بکشیم. هنگامی که نفس های آرام و عمیقی بکشیم باعث می شود که اکسیژن بیشتری به مغز برسد و ذهن ما آرامتر شود. استفاده از ورزش های ذهنی مانند یوگا، مدیتیشن و تای چی باعث می شود که ذهن ما آرام تر شده و در مقابله با سختی ها و مشکلات بتوانیم استرس خود را کنترل کنیم. به همین دلیل این ورزش ها را با نام پادزهرهای استرس نام می برند.