ماساژدستکاری لایه های سطحی و عمیق عضلانی و بافت همبند با استفاده از تکنیک های مختلف، به منظور افزایش عملکرد، کمک در روند درمان، و ترویج آرامش و آسایش است. ماساژ شامل کار و اقدام در بدن با فشار ثابت یا در حال حرکت و یا لرزش، و کمک به حرکات مکانیکی بدن است که می تواند با دست، انگشتان، آرنج، زانو، ساعد، و پاها انجام می شود. بافت هدف ماساژ شامل عضلات، تاندونها، رباطها، فاسیا، پوست، مفاصل، یا سایر بافت همبند، و همچنین رگهای لنفاوی، یا اندام های دستگاه گوارش است.
تاریخچه ماساژاسناد تاریخی نشان می دهد ماساژ قدیمی ترین شکل درمان جسم و روح است. یکی از نخستین مراجع مکتوب در رابطه با ماساژ را می توان در کتاب طبی سنتی چینی یافت که تاریخ آن به قبل از میلاد باز می گردد که در آن ماساژ ماهیچه ها و پوست از شایع ترین شیوه های درمان است. در سرتاسر جهان ماساژ برای افزایش تندرستی، رفع درد و رسیدن به آرامش استفاده می گردد که بطور گسترده ای میان مصریان باستان، یونانی ها و رومیان رواج داشته است.
تاریخچه ماساژ درمانی به حدود 2700 سال قبل بر می گردد. در متن کتاب امپراتور زرد (کتاب مرجع طب داخلی چین ) برای درمان فلج و تب و لرز به ماساژ پوست و پا توصیه شدخ است. اسناد قدیمی دال بر استفاده ژاپنی ها و نیز سایر تمدن ها نظیر مصر و روم از ماساژ درمانی موجود است. بقراط حدود 400 سال قبل از میلاد ضرورت استفاده از ماساژ را به عنوان یک درمان، بخصوص در درمان آسیب های ورزشی و جنگی به پزشکان توصیه می کند.
تاثیرات روحی ماساژ
با توجه به وجود استرسها و هیجانهای ناشی از زندگی روزمره که یک امر طبیعی به شمار می آید، عضلات خسته و سفت می شوند و قرار گرفتن درمحلی ساکت و آرام ودراز کشیدن بر روی تخت راحت و برخورد ملایم و آرام ماساژ، همگی باعث ایجاد آرامش در فرد می شوند. همچنین چنانچه درد و ناراحتی فرد متعاقب حرکات ماساژ بر طرف گردد تأثیر بسیار مهمی از نظر روحی و روانی بجای می گذارد.
بررسی ها نشان می دهد ماساژ درمانی در رفع بسیاری از دردها تأثیر دارد. از جمله می تواند برای درمان کمردردهای مزمن بسیار مؤثرتر از سایر روشهای درمانی در طب جایگزین و مکمل باشد. این روش همچنین در سردردهای شدید پس از ضربه های روحی تکاندهنده مؤثرتر از روشهای درمانی رایج است . ماساژ دادن، مغز را به تولید آندروفین تحریک می کند و اعتماد به نفس بیماران را با تشویق آنها برای مقابله مؤثر با درد افزایش می دهد .
انجام ماساژ قبل و بعد از تمرینهای ورزشی خطر صدمات و آسیبهای حین ورزش را کاهش می دهد و بازسازی و احیای عضلات خسته را تسریع می کند. یک ماساژ می تواند فشارهای عصبی و عضلانی را کم و نشاط زندگی را در شما تقویت کند. ماساژ یک روش درمانی است و بسیاری از مشکلات روزمره جسمی و روانی از این طریق تسکین می یابد و التیام می پذیرد.
اگر دقت کرده باشید گاهی وقت‌ها که در بخشی از بدن احساس درد و ناراحتی می‌کنیم، ناخودآگاه آن نقطه را ماساژ می‌دهیم یا زمانی که سردرد داریم، شروع به ماساژ شقیقه و پیشانی خود می‌کنیم.ماساژ، واکنشی طبیعی و غریزی به وجود درد یا عارضه در بدن است که گهگاه به آن رو می‌آوریم. با این که افراد تصور می‌کنند برای انجام ماساژ درمانی، حتماً باید هزینه زیادی را بپردازند، باید گفت که هرکس می‌تواند ماساژ درمانی را بدون تقبل هیچ هزینه‌ای روی خود انجام دهد.
شاید در جامعه ی امروز بسیاری از مردم از فواید ماساژ بی‌اطلاع باشند. بسیاری از سردردها، دردها، بی خوابی ، تنش و اضطراب از طریق دست‌هایمان قابل درمان‌اند. ماساژ درمانی علاوه بر این فواید، می‌تواند فرد را از لحاظ جسمی و روانی درمان کند که در این میان می‌توان به بهبود گردش خون، آرامش عضلات و کمک به دستگاه گوارش اشاره کرد. از سویی ماساژ سیستم لنفاوی را تحریک کرده و دفع مواد زاید بدن را تسریع می‌بخشد و در نهایت احساس خوبی را در بدن القا می‌کند که با هیچ درمان دارویی جدیدی قابل مقایسه نیست.
شما در طول روز می‌توانید خود را در زمان‌های مختلف ماساژ دهید؛ به طور مثال زمانی که تلویزیون تماشا می‌کنید، پاهای خود را ماساژ دهید. در زمان صحبت کردن با تلفن، دست‌هایتان را ماساژ دهید.
وقتی روی پوست خود را ماساژ می‌دهید از روغن استفاده کنید.
آنچه باید در ماساژ درمانی بدانید :
برای این که ماساژ درمانی را به درستی انجام دهید، باید از بدن خود آگاه باشید. مناطقی را که از طریق تحریک لمسی به درد و کشش حساس هستند، بشناسید؛ به طور مثال بسیاری از مردم نمی‌دانند که عضلات خاصی مسئول سردرد هستند و با ماساژ این نواحی، درد آرام می‌شود. بنابراین شناخت این مناطق لازم است.
همیشه ماساژ را آهسته انجام دهید و فشار زیادی به خود وارد نکنید. زمانی که ماساژ را به درستی انجام دهید، رفته‌رفته آرام شده و سیستم عصبی شما از ناحیه مورد کشش آزاد می‌شود.
نکته دیگر این است که باید نقاط شروع درد را بشناسید. این نقاط، نقاط ظریف و حساسی هستند که بافت‌های سخت عضلات را در بر می‌گیرند و درد را در نواحی دیگر بدن منتشر می‌کنند؛ به طور مثال عضلات شانه، نقطه شروع درد شایعی است که سردردها را سبب می‌شود. بهتر است این نقاط را از یک درمانگر بیاموزید.
از ابزارهایی نیز می‌توانید برای ماساژ خود استفاده کنید. وسایل چنگکی مانند برای ماساژ شانه‌ها و قسمت بالایی و پایینی پشت، باسن و پاها مناسب است. از توپ‌های تنیس هم می‌توان برای ماساژ کمر و پشت بهره برد. سعی کنید ماساژ را هر چند روز یک بار انجام دهید.
ماساژ پاها :
1) یک دست خود را روی پا و دیگری را زیر کف پا قرار دهید و به آرامی از انگشتان پا به سمت قوزک ماساژ دهید و این حرکت را به سمت انگشتان ادامه داده و تکرار کنید.
2) پا را با یک دست نگه داشته و با دست دیگر انگشتان هر پا را محکم فشار داده و به آرامی بکشید.
3) با انگشت شست از قسمت بالایی کف پا، به صورت خطی فشار محکم به مرکز کف پا وارد کنید و در قوس و برآمدگی پا، فشاری چرخشی اعمال کنید. این حرکت را در 2 کف پا انجام دهید.
4) یک پا را نگه داشته و به پای دیگر آرام مشت بزنید و با حرکات انگشتان دست در سراسر کف پا حرکات چرخشی انجام دهید.
5) از قوزک پا تا ناحیه ران را با دستان خود ماساژ داده و آن را 5 بار تکرار کنید.
6) زانو را با فشار چرخشی انگشتان در ناحیه کاسه ی زانو ماساژ دهید. ماساژ پا پس از یک ایستادن طولانی می‌تواند عضلات پا را آرام کرده و به حالت اول بازگرداند. ماساژ منظم ران، سیستم لنفاوی را تحریک کرده و ظاهر ران‌ها را بهبود می‌بخشد.
ماساژ دست‌ها :
1) پشت دست‌ها را تا مچ محکم فشار داده و به آرامی بازگردید و میان کف دست و انگشتان را فشار دهید.
2) هر انگشت را به تنهایی فشار دهید و با انگشت خود حرکت چرخشی را اطراف مفاصل آن انجام دهید. انگشت را نگه دارید و آن را آهسته بکشید.
3) میان تاندون‌های پشت دست خود را با انگشت ماساژ دهید.
4) دست های خود را از کف دست تا انتهای مچ، با انگشت فشار چرخشی دهید.
5) کف دست خود را از نوک انگشتان تا مچ ماساژ دهید.
