مانند بسیاری از سلاح های هنرهای رزمی منشا واقعی تونفا نیز قابل بحث است. به طور کلی تونفا به عنوان یک سلاح هنرهای رزمی اوکیناوایی شناخته می شود. با این حال، جایی که تونفا دقیقا از آنجا منشا گرفته است مشخص نیست، اما بسیاری از کارشناسان و متخصصان بر این باورند که تونفا از جایی درون چین یا اندونزی سرچشمه گرفته است.
اما چیزی که مشخص است این است که این هنر رزمی در جزیره ژاپنی اوکیناوا پیشرفت کرده و تحت تاثیر آن دوران قرار گرفته است.
چینی‌ها معتقدند که تونفا از عصایی که برای کمک به راه رفتن زیر بغل خود می‌گذاشته‌اند به وجود آمده‌است. اما در افسانه‌های محلی اوکیناوا آمده‌است که در دوران شاه شوشین که از پادشاهان ریوکیو بود برای تبثیت وضعیت کشور پس از جنگ‌های داخلی گذشته، تمرین هنرهای رزمی ممنوع شد. همین ممنوعیت باعث گرایش به بوجود آمدن جنگ‌افزارهای نامتعارف از وسایل کشاورزی برای دفاع شخصی شد. در همین راستا گفته می‌شود که تونفا، از دسته‌ای چوبی که در آسیاب‌های دستی کوچک برای آرد کردن غلات از آن استفاده می‌شده بوجود آمده‌است.
این سلاح رزمی از یک چوب با طول حدود ۱۵ تا ۲۰ اینچ ساخته شده است که دسته‌ای کوچک بطور عمود بر روی آن قرار دارد. تونفا معمولاً با چوب درخت بلوط قرمز و بصورت جفتی ساخته می‌شود. در هنرهای رزمی تایلند نیز جنگ‌افزاری با نام کرابی کرابونگ وجود دارد که شبیه به تونفاست.
تونفا انواع مختلفی از جمله چوبی، فلزی و پلاستیکی از جنس پلیمر دارد که بسته به نوع کاربرد آن متفاوت است و می توان از جفت و یا تک آن استفاده کرد. همچنین تونفا ها سایزهای متعددی دارند که کوچکترین آنها برای استفاده های شخصی و بزرگترین آنها از کتف شروع می شود و تا کمی بیرون تر از انگشتان شصت می باشد.
تونفا می‌تواند از دسته کوچک عمودی آن و یا از دسته روی بدنه گرفته شود. در هنگام گرفتن دسته کوچک آن، خود چوب از دست و بازو محافظت کرده و برآمدگی انتهای دسته کوچک نیز از انگشتان دست محافظت می‌کند. با گرفتن انتهای آن می‌توان از آن برای ضربه با دسته کوچک و یا استفاده از دسته کوچک به مانند قلاب برای بیرون کشیدن سلاح حریف از دستش استفاده کرد. در هنگام حمله می‌توان چوب را حول محور دسته کوچک چرخاند و به هدف ضربه زد.
شخص با این چرخاندن می‌تواند فضای زیادی را پوشش دهد. همچنین شخص چه دسته را گرفته باشد و چه دسته روی چوب، می‌تواند با برآمدگی انتهای دسته کوچک نیز ضربه بزند. با نوک چوب تونفا نیز می‌توان به حریف زد. با گرفتن انتها و ابتدای چوب می‌توان به عنوان دفاع ضربه‌گیر و یا تکنیک‌های قفل و یا شکستن استفاده کرد.
معمولاً از تونفا بصورت جفتی (در هر دست یکی) استفاده می‌کنند. برخلاف باتوم پلیس که تنها از یکی می‌شود استفاده می‌کرد. از آنجاییکه تونفا را در حالت‌های مختلفی می‌توان در دست گرفت، یکی از مباحث آموزشی آن تغییر سریع نحوه بدست گرفتن آن است. این تکنیک‌ها نیازمند چابکی فراوان دست هستند.
همچون بیشتر سلاحهای مکتب رزمی اوکیناوا، بیشتر تکنیک‌ها و حالات ایستادن تونفا از کاراته آمده و در کاراته وجود دارد. آموزش تونفا در سبک‌هایی از کاراته که سلاح نیز در آنها آموزش داده می‌شود وجود دارد
